حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی کالاهای وارداتی

در جز 2 این بند به کاهش ۴ درصدی حقوق گمرکی برای کالاهای اساسی، دارو و تجهیزات پزشکی و کاهش ۱ درصدی نهادهای کشاورزی و دامی در سال ۱۴۰۱ اشاره شده است.

اما در مورد سایر کالاهای ضروری هنوز هیچ تصمیمی اتخاذ نشده است. این در حالی است که در قانون بودجه سال گذشته مجلس شورای اسلامی، حقوق گمرکی برای سایر کالاها 2 درصد تعیین شده بود.

با توجه به قانون بودجه سال ۱۴۰۱ و دستور حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی باید به چند نکته اشاره کنیم:

۱) نرخ ارز در سامانه مبادله الکترونیکی ETS بر اساس میانگین نرخ ارز در بازار ارز محاسبه می شود. نرخ ارز در سامانه ای تی اس در روز ۲۹ اسفند سال ۱۴۰۰ مابین ۲۳۶۰۰ تا ۲۳۸۰۰ تومان خرید و فروش شده است در صورتی که نرخ ارز بر اساس محاسبات قانون بودجه  ۲۳۰۰۰ تومان محاسبه شده است.

۲) با توجه به دستور مجلس، دولت مکلف است که هیچگونه افزایش قیمتی بر کالاهای اساسی، دارو و تجهیزات پزشکی و نهاده‌های کشاورزی و دامی نداشته باشد. با توجه به اینکه در سال ۱۴۰۰ تعرفه کالاهای وارداتی که شامل ارز ۴۲۰۰۰ ریالی حدود ۴ یا ۵ درصد بوده است و در سال جدید تعرفه آن به یک درصد کاهش یافته است و همچنین بعضی از این کالاها از پرداخت مالیات بر ارزش افزوده و پرداخت عوارض معاف هستند پس نباید افزایشی قیمت داشته باشد اما باید به این نکته هم توجه داشته باشیم که مالیات و عوارض بر مبنای ارزش محاسباتی گمرک و حقوق و ورودی حساب می شود و در هر حال موجب تورم و افزایش قیمت خواهد بود.

۳) حتی در صورت کاهش حقوق گمرکی از ۴ درصد به ۱ درصد برای کالاهای اساسی، دارو و تجهیزات پزشکی و نهاده های کشاورزی و دامی، عدم افزایش قیمت ها امکان پذیر نیست زیرا هزینه خرید کالاهای وارداتی بر مبنای نرخ ارز ترجیحی نخواهد بود.

عدم تغییر حقوق گمرکی سایر کالاها با حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی

با حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی در صورتی که دولت برای واردات سایر کالا تصمیمی اتخاذ نکند احتمال افزایش شدید و تورم برای سایر کالاها وجود خواهد داشت که در اینجا نیز باید به چند نکته توجه کنیم.

۱) در قانون بودجه سال ۱۴۰۱ تصمیمی برای کاهش حقوق گمرکی سایر کالاها اتخاذ نشده است است و احتمالا دولت برنامه ای را جهت کاهش سود بازرگانی را اجرا می کند.

۲) در سال های گذشته و سال 1400 کالاهای وارداتی بجز کالاهای وارداتی ضروری با ارز نیمایی خریداری و وارد کشور می شدند و حقوق ورودی، مالیات و عوارض بر اساس ارز ۴۲۰۰ تومانی به گمرک پرداخت می شد بنابراین در بهای خرید اولیه کالاهای وارداتی تغییری ایجاد نمی شود.

۳) با توجه به این موضوع که کالاهای وارداتی ضروری شامل واردات دارو و تجهیزات پزشکی ، نهاده‌های کشاورزی و دامی در گذشته با ارز ۴۲۰۰ تومانی وارد کشور می شدند و در صورت واردات با ارز ۲۳۰۰۰ تومانی  قیمت خرید کالاها حداقل ۵ تا ۶ برابر افزایش خواهد داشت.

۴) با افزایش نرخ ارز واردات کالا، ارزش گمرکی که مبنای محاسبات گمرک است چند برابر افزایش می یابد و در نتیجه حقوق ورودی نیز افزایش می یابد از طرف دیگر نحوه محاسبه مالیات و عوارض که بر اساس ارزش گمرکی و حقوق ورودی محاسبه می شود نیز  تغییر خواهد کرد که موجب افزایش چندین برابری مالیات بر ارزش افزوده و عوارض خواهد شد. در صورتی که حقوق گمرکی کالاهای اساسی به ۱ درصد کاهش یافته است اما 9 درصد مالیات و عوارض در جای خود باقی مانده و کاهش نداشته است.

۵) واحدهای تولیدی و بازرگانان بدلیل افزایش هزینه واردات و افزایش مبالغ پرداختی به گمرک با مشکلات کمبود نقدینگی روبرو خواهند شد که در نهایت منجر به افزایش قیمت کالا در بازار و ایجاد تورم شدید می شود.

باید دید که در ادامه برنامه مجلس برای حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی و کاهش هزینه های گمرکی سایر کالاهای وارداتی و کنترل تورم در بازار چه خواهد بود؟

منبع: خبرگزاری اقتصاد نیوز