تشریفات گمرکی چیست؟

تشریفات گمرکی Customs Formalities

امروزه گمرک در تمامی عملیات های مربوط به تجارت بین المللی نقش اساسی ایفا می کند و هدف اصلی آن کنترل مقررات مربوط به داد و ستد با کشور های خارجی است. تاجران و افرادی که در حوزه تجارت بین المللی فعالیت دارند، باید با مقررات و تمامی تشریفات گمرکی آشنایی کامل داشته باشند.

تشریفات گمرکی به کلیه اقداماتی گفته می شود که برای ترخیص کالا از گمرک جهت واردات قطعی کالا، واردات موقت کالاو صادرات کالا انجام می گیرد. به عبارت دیگر مجموعه فعالیت هایی است که باید توسط تاجر و یا نماینده قانونی وی به عنوان ترخیص کار گمرک انجام شود، تا تمامی مراحل بر اساس قوانین، مقررات و آیین نامه های گمرکی اجرا شود و در نهایت ترخیص کالا از گمرک انجام گیرد.

فعالیت های اصلی تشریفات گمرکی عبارتند از: تنظیم اظهارنامه گمرکی، تطبیق محصولات در گمرک با اسناد و گواهی های ارائه شده جهت اطمینان از صحت ارزش کالاهای اظهار شده، محاسبه مالیات و عوارض گمرکی.

در ادامه همراه بازرگانی ققنوس باشید تا به بررسی تمامی اقدامات تحت عنوان تشریفات گمرکی بپردازیم.

انواع تشریفات گمرکی

تشریفات گمرکی با توجه به نوع محموله، به دو دسته تقسیم می شود:

• تشریفات گمرکی مسافری:

برای پشت سر گذاشتن تشریفات گمرکی مسافری به مدرک خاصی نیاز ندارید. داشتن بلیت و گذرنامه مسافر برای گرفتن مجوز خروج کفایت می‌کند. در صورتی که مسافر همراه خود قصد وارد کردن و یا خارج کردن کالایی را داشته باشد.تشریفات گمرکی خاصی را نیاز ندارد و تنها اظهار کردن کالا به صورت کتبی یا شفاهی کفایت می کند و عوارض و هزینه های گمرکی به آن تعلق نمی گیرد. البته در جریان باشید که محدودیت های بسیاری جهت ترخیص کالا مسافران اعمال شده است، بنابراین باید به لیست کالاهای مجاز و مقدار مجاز آن دقت داشته باشید تا شامل جریمه های سنگین نشوید.

• تشریفات گمرکی تجاری:

جهت انجام تشریفات گمرکی نیاز به مدارک و مجوز های خاصی است. اولین مدرک مورد نیاز کارت بازرگانی است که از طرف اتاق بازرگانی با تائید وزارت صنعت، معدن و تجارت صادر می شود. صادرات و واردات کالا می‌تواند به صورت قطعی و یا موقت باشد. پروسه موقت کالا جهت شرکت در نمایشگاه و یا انجام تعمیرات و تغییرات انجام می گیرد. اما پروسه قطعی کالاها برای فروش یا مصرف، برای همیشه از کشور خارج  و یا به کشور وارد خواهند شد. بنابراین جهت کلیه امور مربوط به صادرات و واردات اقداماتی نظیر تنظیم اظهار نامه، ارائه مدارک و مجوزهای خاص، پرداخت هزینه‌های گمرکی (همچون: عوارض، حقوق ورودی، تخلیه و بارگیری، گرفتن برگه بهداشت، انبارداری، آزمایش و…) انجام می گیرد که همه جزو تشریفات گمرکی به حساب می آیند.همچنین پروسه ای به نام ترانزیت کالا هم داریم که ان خود به دو بخش داخلی و خارجی تقسیم میشود منظور از ترانزیت کالا داخلی حمل یک کالا از یک گمرک به گمرک دیگر در داخل کشور هست و منظور از ترانزیت کالا خارجی، حمل کالا از یک گمرک ورودی به کشور به یک گمرک دیگر در خارج از کشور هست.

مراحل انجام تشریفات گمرکی

مدارک لازم برای انجام تشریفات گمرکی

اسناد و مدارک مربوط به تشریفات گمرکی به سه دسته تقسیم می‌شود:

دسته اول: مدارک مربوط به کالا در انجام تشریفات گمرکی

• اظهارنامه
• ترخیصیه
• قبض انبار
• بارنامه: در بارنامه اطلاعاتی شامل: تعداد کالا، توصیف بسته بندی، تعداد کانتینر، وزن کالاها درج می شود.
• پیش فاکتور یا پروفرما: شامل نام و آدرس خریدار و فروشنده، نوع محصول، مقدار و تعداد، قیمت هر کالا و ارزش کل، اعتبار پروفرما، شرایط و نحوه پرداخت هزینه، مبدا و مقصد محموله، زمان تحویل
• فاکتور یا سیاهه خرید
• کاتالوگ و بروشور محصول در صورت نیاز
• فهرست عدل بندی: این مورد همراه با اسناد حمل ارائه می شود و در صورتی نیاز است که محتویات بسته‌ها متنوع باشد.
• گواهی مبدا: این گواهی توسط کشور مبدا صادر شده و همه مشخصات کالا به طور کامل در آن ثبت شده است.
• مجوز ثبت سفارش کالا: کسانی که قصد واردات کالا را دارند باید برای دریافت مجوز و ثبت آن به سامانه جامع جارت مراجعه کنند.
• بیمه نامه
• پروانه بهره برداری برای واحدهای تولیدی
• گواهینامه استاندارد برای برخی کالاها
• مجوزهای قانونی برای ترخیص برخی کالا ها از قبیل: گواهی بهداشت، گواهی استاندارد، گواهی انرژی اتمی، مجوز از سازمان قرنطینه نباتی، مجوز وزارت ارشاد و …
• مجوز بازرسی: این مجوز توسط یکی از ارگان‌های بازرسی تنظیم شده و گواهی می‌کند که کالای ثبت شده با کالاهای حمل شده یکسان می‌باشد

دسته دوم: مدارک مورد نیاز صاحب کالا برای انجام امور گمرک

• اصل و کپی کارت بازرگانی: برای انجام صادرات و واردات کالاهای تجاری شما ملزم به داشتن کارت بازرگانی هستید. این کارت توسط وزارت صنعت و معدن و تجارت صادر شده و در اتاقهای بازرگانی تایید و ثبت می‌شود.
• اصل و کپی کارت ملی

دسته سوم: مدارک مورد نیاز نماینده صاحب کالا

• اصل و کپی کارت ملی
• وکالتنامه رسمی، کارت حق العملکاری
• اصل و کپی معرفی نامه
• کپی دفترچه بیمه

نحوه کار با سامانه هوشمند در انجام تشریفات گمرکی

• گام اول: ورود اطلاعات کالا در سامانه هوشمند

در مرحله اول صاحب کالا و یا نماینده قانونی وی باید به سامانه EPL مراجعه کرده و اقدام به پر کردن فرم اظهارنامه کند. جهت این امر به بخش ورود اطلاعات در سامانه هوشمند وارد شوید. اطلاعات کامل مورد نیاز  کالا را در سامانه وارد کرده و پس از تایید، اظهار نامه را در سیستم ذخیره کنید. سپس کد عطفی به اظهار نامه تعلق می گیرد که اقدامات بعدی با استفاده از آن انجام می شود. سپس اظهار نامه الکترونیکی چاپ شده و شما یا نماینده قانونی شما  پس از بررسی‌های لازم باید آن را امضا کرده و به گمرک تحویل دهید.

• گام دوم: پذیرش اظهار نامه

در مرحله دوم صاحب کالا و یا نماینده قانونی وی، اظهار نامه الکترونیکی را به همراه اظهار نامه دستی، فیش بانکی و سایر اسناد و مجوزهای لازم، جهت رسیدگی به بخش پذیرش اظهار نامه ارائه می نماید. سپس اظهارنامه در رایانه مرکزی گمرک فراخوانی می شود، در صورت مطابقت اطلاعات موجود در متن اظهارنامه با اطلاعات ذخیره شده در سیستم، یک شماره به عنوان شماره ثبت اظهارنامه یا همان کد کوتاژ اختصاص داده می شود. سپس اظهارنامه تنظیم شده همراه با اسناد و مدارک جهت انجام نظارت های گمرکی به بخش ارزیابی ارسال می گردد. در صورت عدم مطابقت اظهارنامه با محصولات، جهت اصلاح و یا تکمیل اطلاعات برگشت داده خواهد شد، بنابراین باید با مراجعه به سامانه، اصلاحات لازم را انجام داده و یک نسخه جدید از آن تهیه نماید.

• گام سوم : بخش ارزیابی گمرکی

در مرحله سوم کالاها به صورت فیزیکی مورد بررسی و ارزیابی قرار می گیرد، در صورت صحت اظهار نامه با محصولات، متن آن توسط کارشناس ارزیاب امضا شده و آن را به کارشناس سرویس ارزیابی تحویل می دهد. کارشناس سرویس ارزیابی نیز در صورت صحت موارد ذکر شده، اظهار نامه را امضاء و به رئیس سرویس ارزیابی تحویل می دهد. در مرحله آخر رئیس سرویس ارزیابی، اظهار نامه را فراخوانی کرده و با استفاده از رایانه اقدام به ارزیابی سیستمی می نماید، سپس شماره ارزیابی تعیین شده توسط سیستم را به صورت دستی در محل مربوطه وارد کرده و اظهار نامه را امضا می کند و به واحد صندوق و صدور پروانه ارجاع می دهد.

• گام چهارم: پرداخت و ترخیص کالا

در مرحله آخر پس از کنترل سیستمی و امضای اظهار نامه توسط رئیس سرویس ارزیابی، فیش بانکی به صندوق ارائه می شود. صندوقدار در وهله اول، اظهار نامه مربوطه را از سیستم بازیابی کرده و مبلغ فیش را با مبلغ محاسبه شده بررسی می کند، در صورت مطابقت، رسید صندوق را در سیستم تایید می نماید. سپس فیش بانکی از اسناد جدا شده و پروانه گمرکی چاپ می گردد. پروانه چاپ شده به وسیله مسئول صندوق، مهر و امضاء شده و شماره آن در دفتر مربوطه درج خواهد شد. سپس پروانه گمرکی به همراه رسید به صاحب کالا تحویل داده می شود. پس انجام این اقدامات، ترخیص کالا انجام می گیرد.

سخن آخر

شاید تصور کنید که انجام تشریفات گمرکی جهت ترخیص کالا از گمرک امری ساده و پیش پا افتاده است. اما انجام دقیق مراحل بر اساس قوانین گمرکی امری پیچیده و زمانبر است. اگر در زمینه تجارت و بازرگانی تازه کار هستید پیشنهاد می کنیم تمامی مراحل تشریفات گمرکی را به یک بازرگانی معتبر بسپارید. این کار هم مدت زمان ترخیص را کاهش داده و هم از ضرر و زیان های احتمالی جلوگیری خواهد کرد.

بازرگانی ققنوس با بیش از 10 سال سابقه کاری مفید و تجربه های عملی، می تواند تمامی تشریفات گمرکی را برای شما در کوتاه ترین زمان ممکن به انجام برساند. هدف ما هموار کردن مسیر تجارت برای شما بازرگانان و و تجار عزیز است. جهت مشاوره رایگان در زمینه تشریفات گمرکی با متخصصان ققنوس در ارتباط باشید.